نقش قنات در آبادانی کویرها

author

هرمز پازوش

Abstract:

در نقاط خشک قاره آسیا و بویژه در ایران باستان ، نیاز به آب مردم را واداشت تا از دیرباز به استخراج و بهره برداری از آبهای زیرزمینی بپردازد. فن قنات سازی که در ایران ابداع گردید و تکامل یافت به دیگر نقاط این قاره و قسمتهای خشک آفریقا برده شد . ساختن قنات که درواقع می تواند یکی از عجایب چندگانه دنیا و سودمندترین آنها برای زندگی انسان بشمار آید ، با ابزار دستی و با ورشی ساده ، ولی بسیار بدیع ، قرنها و قرنها ادامه یافت . برخی از قناتها پس از ساخته شدن ، نسل پس از نسل مورد استفاده قرار گرفتند . تعمق در روش حفر قنات آشکار می سازد که پارسیان از هزارها سال پیش از طرز تشکیل و جریان آبهای زیرزمینی اطلاع داشته اند . به توسط قنات ها ، آنها توانستند آب زیرزمینی لایه های آبدار دامنه کوهها را بوسیله نیروی ثقل به حاشیه ی کویرها رسانده و کویرها را آباد سازند . بسیاری از شهرها و مراکز تمدن باستانی ایران نیز در حاشیه ی همین کویرها و تنها به کمک قنات بنا گردیده اند . در دههه های اخیر به علت ازدیاد جمعیت ، افزایش مصرف و تغییر کشت ناشی از بهبود درآمد ، آب قنات ها و به تنهائی تکافوی احتیاجات را ننمود . به این علت و دلایل دیگر کشاورزان و مالکین به حفر چاه های عمیق رو آوردند . با پمپاژ آب از این چاه ها و پایین افتادن سطح آب زیر زمینی ، آبدهی بسیاری از قناتها کاهش یافت و به علت بی توجهی در نگاه داری و مرمت آنها موجبات خشکی تعداد بیشماری از این قنات ها فراهم آمد . البته عوامل دیگری نیز در بایر شدن قناتها موثر بوده و هستند که مسئله ی مالکیت و مشکلات حفر قنات و کندی پیشرفت کار از آن جمله اند و تا رفع این دو مشکل اساسی احیا قنوات ممکن نخواهد شد .

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش کویرها در تشکیل بیابان‌های ماسه‌ای یزد

همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه‌های ماسه‌ای کجاست؟ در این زمینه نظریه‌های متعددی ارائه گردیده و روش‌های مختلفی جهت یافتن منشأ تپه‌های ماسه‌ای ابداع و به‌کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه‌های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه‌زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته GIS مورد بررسی قرار گرفته است. در ...

full text

بررسی نقش کویرها در تشکیل بیابان های ماسه ای یزد

همواره در مناطق بیابانی این سؤال مطرح بوده که منشأ تپه های ماسه ای کجاست؟ در این زمینه نظریه های متعددی ارائه گردیده و روش های مختلفی جهت یافتن منشأ تپه های ماسه ای ابداع و به کار گرفته شده است. با توجه به نظر مطروحه راجع به نقش کویرها به عنوان منشأ ماسه های بیابانی، در این پژوهش ارتباط موقعیت سطوح کویری نسبت به ماسه زارهای استان یزد با استفاده از فنون پیشرفته gis مورد بررسی قرار گرفته است. در ...

full text

متون دینی زرتشتی و محیط زیست: نقش انسان در آبادانی زمین و طبیعت

به نظر می‌رسد که ریشة بحران‌های زیست محیطی کنونی را باید در نگرشی جست که انسان به طبیعت، جهان مادی و به تعبیر امروزی محیط زیست داشته است. با نظر به حضور همه جانبة دین در تمامی عرصه‌های زندگی در جوامع سنتی پیشین، بدیهی است که در فهم چگونگی ارتباط انسان و طبیعت، و در نتیجه رفتار او در هر سنت دینی، باید به آموزه‌ها و تعالیمی که عمدتاً در متون دینی بازتاب یافته و مجموعه گزاره‌های معنوی آنها را شکل ب...

full text

رویکرد انسانی در جابه‌جایی سکونتگاه‌ها در برنامه‌های آبادانی

هر ساله میلیون ها نفر از مردم جهان، در پی اجرای پاره ای از پروژه های عمرانی، به اجبار از محل زندگی خود رانده شده، و در حاشیۀ شهرها، در شرایط دشوارتری نسبت به قبل از جا به جایی، استقرار می یابند. مقالۀ حاضر در جستجوی پاسخی است برای این سؤال که چگونه می توان در شرایط عادلانه، برای جا به جایی غیر اختیاری برنامه‌ریزی نمود و آن را تحقق بخشید. مایکل ام سرِنیا در مدل خطر و بازسازی خود، سؤال های پایه ای...

full text

وقفنامه قنات ناصریه دولتخانه (باغشاه)

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

نشریه دانشکده فنی

volume 44 issue 0

pages -

publication date 1982-05-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com